Hybride democratische innovaties
Het onderzoeksproject REDRESS (‘Revitalized Democracy for Resilient Societies’) richt zich op ‘hybride democratische innovaties’ waarin vormen van overleg (denk aan burgerfora) en stemmen (denk aan correctieve referenda) worden gecombineerd. Hoe kunnen zulke ‘hybride democratische innovaties’ de representatieve democratie versterken?
Projectbeschrijving
Wij maken gebruik van uiteenlopende onderzoeksmethoden zoals focusgroepen, surveystudies, experimenten, case studies en veldwerk om te onderzoeken of en hoe hybride democratische innovaties de representatieve democratie kunnen versterken, onder welke voorwaarden, en met welke effecten.
In het REDRESS-project werken onderzoekers van vier universiteiten (Tilburg University, Radboud Universiteit, Universiteit Utrecht en Universiteit Twente) en het Sociaal en Cultureel Planbureau samen. Projectleider is prof. dr. Frank Hendriks van Tilburg University. Naast senior onderzoekers zijn bij het project twee postdocs en vier promovendi betrokken. Lees hier meer over de PhD-projecten.
In het kader van de Nationale Wetenschapsagenda heeft NWO €1,7 miljoen beschikbaar gesteld voor het project. Met cofinanciering van maatschappelijke partijen is de begroting bijna €2 miljoen.
Achtergrond
We zien een wijdverbreide onvrede met het praktisch functioneren van de representatieve democratie. In Nederland is het vertrouwen in de democratie nog relatief groot, maar is tegelijk een veelgehoorde klacht dat politici en beleidsmakers onvoldoende luisteren en weinig open staan voor wat burgers en samenleving kunnen aandragen. Velen menen dat dit vraagt om democratische innovaties. Voorgestelde innovaties omvatten plebiscitaire ofwel stemmingsgerichte instrumenten (bijv. correctief referendum, digitaal burgerinitiatief), deliberatieve ofwel overleggerichte instrumenten (bijv. burgerforum, discussieplatform), maar ook mengvormen daarvan, zoals het Ierse voorbeeld van een burgerforum opgevolgd door een referendum.
Verrassend weinig vergelijkende kennis is aanwezig over het ontwerp en de effecten van verschillende varianten van democratische innovaties, in het bijzonder de hybride varianten. Bovendien, en bovenal, weten we niet of zulke institutionele innovaties de democratische legitimiteit en effectiviteit daadwerkelijk vergroten in een land met een polder- of consensusmodel als Nederland. REDRESS springt hierop in door het bundelen van expertisegebieden: nationaal, lokaal en internationaal; wetenschappelijk en maatschappelijk.
